jueves, 8 de septiembre de 2016

AGOSTO ENTRE LIBROS


1. Carmen Blanco Ramos, O volframio en Varilongo, Xerais,Vigo, 2016. 


 O  volframio, ese sorprendente ouro negro que tantas cobizas, fortunas e soños moveu nos anos da Segunda Guerra Mundial, é o protagonista desta maxistral monografía sociopolítica (e aínda máis) da escritora Carmen Blanco Ramos. Ela mora en Santa Comba de Xallas, ao pé das farturentas minas de Varilongo, e alí entrevistou a varias persoas que, dun xeito ou doutro, tiveron que ver co “mineral” que, no seu día, mudou na comarca, nos anos de esplendor, fortunas, costumes, actitudes… A febre e o gaño deste ouro negro mesmo suscitou versos ó xeito popular, como as “cantareas” recollidas nun capítulo deste libro.É o ouro que disputaban, felinamente, axentes dos nazis e axentes dos aliados para perfeccionaren as súas terribles armas de guerra. Disputas nas que, en ocasións, atopamos empresarios, traballadores ben pagos e veciños que andaban “á roubeta” perseguidos pola Garda Civil. Alá no fondo, movendo algúns dos fíos do negocio, xentes moi vinculadas a Franco, como o seu cuñado Ramón Serrano Suñer (ex-ministro), o capitalista Ildefonso Fierro ou o pai de Cristóbal Martínez Bordiu.Entre os que gañaron o pan nas minas de Varilongo está unha familia ilustre, honrada e castigada: os Liste (seis membros) da parroquia de Calo, con Eduardo Liste Forján á cabeza, irmán de Enrique Líster, o heroico capitán das milicias republicanas.Esta é a primeira monografía sobre o tecido sociopolítico do volframio galego, que tantas cobizas enfrontou e tantos hábitos mudou noutras partes de Galicia, desde as ricas minas de Silleda ós pequenos filóns de San Paio de Ventosela, nas terras de Ribadavia.Xesús Alonso Montero.

E para completar: 

2. Jesús Carrasco, La tierra que pisamos, Seix Barral, Barcelona, 2016. 


En 'La tierra que pisamos' reencontramos rasgos ya conocidos: el estilo desnudo recorrido a veces por calambres líricos, el paisaje despoblado, el aislamiento de un puñado de personajes, una huida misteriosa, la violencia latente a punto de descargar su furia, la compasión y el horror. Todo ello se pone en danza en un escenario rural con tintes distópicos: una región extremeña (Tierra de Barros) en una futura España que ha sido anexionada por elImperio (no se dice pero puede suponerse una Gran Alemania) y la que el ejército invasor continúa las tareas de pacificación. A ese lugar se ha retirado un matrimonio de vencedores, el cruel coronel Iosif Holman, ahora reducido a un desecho humano, y su esposa Eva, la narradora. El conflicto se plantea cuando un hombre enigmático, Leva, que se niega a hablar, se refugia en el huerto de la finca, entre bancales y hortalizas. Del miedo inicial, Eva va evolucionando hacia formas de aproximación más complejas que le permitirán ir accediendo laboriosamente a la historia atroz de Leva, que es la de la atrocidad que la humanidad está condenada a repetir sin cesar, infligiéndola y padeciéndola.

"Demasiado dolor anestesia", Babelia, El País. 




3. Truman Capote, Relatos tempranos, Anagrama, Barcelona, 2016.


Una chica que espera la llegada de su amor en una pequeña población sureña, dos señoras de mediana edad que elucubran sobre el arte de asesinar maridos, un condenado en fuga, dos chicos perdidos en una zona pantanosa, un niño que recibe como ansiado regalo un perro, una anciana solitaria e incomprendida, una mujer negra del Sur que viaja a Nueva York para trabajar como cocinera, una muchacha que parece tenerlo todo y a la que un gesto motivado por los celos le transformará la vida... Éstos son algunos de los personajes que pueblan los cuentos tempranos de Truman Capote reunidos en este volumen.

Son las primeras tentativas literarias de quien se convertiría poco después en uno de los grandes narradores del siglo XX. Textos de su adolescencia y primera juventud, desde los relatos que vieron la luz en la revista del instituto en el que estudiaba hasta los ya ambientados en Nueva York, donde se instaló con la determinación de triunfar como escritor.
Los manuscritos de las catorce piezas recogidas en el libro se han rescatado de entre los documentos del Archivo Truman Capote depositado en la Biblioteca Pública de Nueva York. Los originales, con las correcciones manuscritas del autor, muestran ya su obsesión por conseguir ese estilo tan característico, esa prosa limpia y precisa, vigorosa y liviana al mismo tiempo. Además, permiten descubrir la construcción de un universo literario propio –entre el gótico sureño y el cosmopolitismo de Nueva York–, y una empatía precoz hacia personajes de un modo u otro marginales, en cualquier caso distintos, según los cánones de la época. Y así, aparecen en estas páginas niños solitarios, hombres sin raíces y sobre todo varios retratos femeninos espléndidamente matizados.
Estos cuentos primerizos, incluso con sus titubeos, muestran ya de forma rotunda el talento de un jovencísimo Truman Capote empeñado en convertirse en escritor, en plasmar el mundo a través de las palabras, en contar historias que nos emocionen.
«Estos cuentos son especiales. No sólo porque nos permiten vislumbrar a un autor encontrando su voz; o porque entrevemos en ellos pinceladas de futuras obras maestras. Sino también porque se sostienen por derecho propio como deliciosas viñetas de las vidas de personajes solitarios, frágiles y afligidos» (Andrew Johnson, The Independent).
«Estos cuentos escritos por Capote en su adolescencia y juventud arrojan luz sobre su obra literaria posterior, y son al mismo tiempo piezas deliciosas por su aguda capacidad de observación» (Library Journal).
«Estos relatos resultarán instructivos y placenteros tanto a los interesados en Capote como en el cuento como género»(Kirkus Reviews).
«Para disfrutar del gran estilista que fue Capote hay que acudir a sus cuentos» (The New Yorker).
«Uno de los grandes narradores del siglo XX» (Independent On Sunday).
"Truman Capote sin máscaras", El País.

Culturamas

El Cultural



4. Milena Busquets, También esto pasará, Anagrama, Barcelona, 2015. 

 Cuando era niña, para ayudarla a superar la muerte de su padre, a Blanca su madre le contó un cuento chino. Un cuento sobre un poderoso emperador que convocó a los sabios y les pidió una frase que sirviese para todas las situaciones posibles. Tras meses de deliberaciones, los sabios se presentaron ante el emperador con una propuesta: «También esto pasará.» Y la madre añadió: «El dolor y la pena pasarán, como pasan la euforia y la felicidad.» Ahora es la madre de Blanca quien ha muerto y esta novela, que arranca y se cierra en un cementerio, habla del dolor de la pérdida, del desgarro de la ausencia. Pero frente a este dolor queda el recuerdo de lo vivido y lo mucho aprendido, y cobra fuerza la reafirmación de la vida a través del sexo, las amigas, los hijos y los hombres que han sido y son importantes para Blanca, quien afirma: «La ligereza es una forma de elegancia. Vivir con ligereza y alegría es dificilísimo.» Esta y otras frases y el tono de la novela, tan ajena a cualquier concesión a lo convencional, evocan aquella Bonjour tristesse de Françoise Sagan, que encandiló a tantos (y escandalizó a no pocos) cuando se publicó en 1954. Todo ello en el transcurso de un verano en Cadaqués, con sus paisajes indómitos y su intensa luz mediterránea que lo baña todo.
Milena Busquets transforma en literatura vivencias personales y partiendo de lo íntimo logra una novela que rompe fronteras y se está traduciendo con inusitada rapidez a las principales lenguas, como el inglés, el francés, el alemán, el italiano y el portugués. Y lo logra porque a través de la historia de Blanca y la enfermedad y muerte de su madre, a través de las relaciones con sus amantes y sus amigas, combinando prodigiosamente hondura y ligereza, nos habla de temas universales: el dolor y el amor, el miedo y el deseo, la tristeza y la risa, la desolación y la belleza de un paisaje en el que fugazmente se entrevé a la madre muerta paseando junto al mar, porque aquellos a quienes hemos amado no pueden desaparecer sin más.


5. Manolo Rivas, O último día de Terranova, Xerais, Vigo, 2015.
Premio da Crítica, 2015 - Premio Gala do Libro Galego (Narrativa), 2016


A libraría Terranova é un lugar diferente no planeta Terra, habitada por libros e almas, un escenario de amores e resistencia, un refuxio de náufragos da vida, un santuario de animais, un lugar de memoria e emoción, onde de súpeto aparece no escaparate o letreiro da Liquidación total de existencias por peche inminente. Cando chega o ultimato e se pon en marcha o proceso de desafiuzamento, Vicenzo, o libreiro, que arrastra as secuelas dunha doenza na infancia («O meu corpo é un manifesto!»), revive a propia historia e a da libraría, mentres tenta facer fronte á especulación e ao que el chama o Imperio do Baleiro.Terranova é un lugar de emoción e memoria. Foi porto de desembarco de libros descoñecidos ou prohibidos, unha especie de Ítaca entre Europa e América, un territorio de liberdade secreta no franquismo, onde as «botellas ao mar» do exilio retornan, en xeito de libros, en maletas e baúis de emigrantes. E será tamén o lugar de acollida para unha personaxe engaiolante, Garúa, unha moza exiliada arxentina, cuxa chegada transformará a vida de Terranova en tempos da chamada Transición, aínda perigosos e de gran incerteza histórica. Galicia, Bos Aires, Madrid, París, Lisboa..., xunto ao Pulmón de Aceiro, a Cámara Estenopeica, a Terra Escondida, a Memoria Profunda, o Faro e a Liña do Horizonte, son territorios e espazos reais que tamén pertencen á xeografía íntima da libraría Terranova. O último día de Terranova é unha novela de enxeño multiforme onde conflúen os xéneros literarios entrelazándose a serie negra, o humor da poética surrealista mesturado co da oralidade popular, e un realismo tan a rentes do chan como transcendente. A libraría Terranova converterase para quen entre nela nun lugar inesquecíbel.

Cultura El País, "Historia y pasión de una librería"



No hay comentarios:

Publicar un comentario